La 8 bazay biokibernetikay reguloy (lau F. Vester)

1. Negativa retrokuplo devas domini pozitivan retrokuplon
Pozitiva retrokuplo ekfunkciigas aferoyn per memplifortigo.
Poste negativa retrokuplado zorgas pri stabileco kontrau
perturboy & limtranspashoy.
2. La sistemfunkcio devas esti sendependa de kvanta kreskado
La trao koncerne energion & materion en vivay sistemoy
estas longdaure konstanta. Tio reduktas la influon de neinversigeblazhoy
& la nekontrolitan transpashon de limvaloroy.
3. La sistemo devas labori funkciorientita & ne produktorientita
Chikoncerna intershanjebleco de la proponoy plialtigas la flekseblecon &
adaptopovon. La sistemo supervivas ech dum shanjitay postuloy.
4. Utiligo de ekzistantay fortoy lau la zhuizhicuo-principo anstatau
batalado lau la bokso-metodo
Utiligatas fremdenergio (energikaskadoy, energichenoy), dum propra
energio servas chefe kiel stirenergio. La utiligo de ekzistantay fortoy
profitas ye estantay konstelacioy & subtenas la memreguladon.
5. Plurfoyutiligo de produktoy, funkcioy & organizostrukturoy
Multfoya utiligo reduktas traon, plialtigas la gradon de retijo & malaltigas
la investon pri energio, materialoy & informoy.
6. Recikligado: Utiligo de cirkulprocesoy en rubo- & poluakvo-reuzado
Deven- & fin-produktoy samijas. Matrialfluoy cirkladas.
Neinversigebloy & dependecoy reduktatas.
7. Simbiozo. Reciproka utiligo de diverseco per kuplado & intershanjado
Simbiozo favoras malgrandayn procedoyn & mallongayn transport-
voyoyn. Ji reduktas energikonsumon, traon & eksteran dependecon,
kontraue, ji altigas internan dependecon.
8. Biologia dezayno de produktoy, proceduroy & organizoformoy pere de
retrokupla planado
Biologia dezayno zorge atentas endogenayn & eksogenayn ritmoyn,
profitas resonancon & funkciadekvatayn adaptoformoyn, harmonigas
la sistemdinamikon & ebligas organan integrijon de novay elementoy
lau la 8 bazay reguloy.
(Frederic VESTER, La arto pensi rete – ideoy & iloy por nova konsideremo
pri komplekseco, Deutsche Verlagsanstalt, 2000, ISBN 3- 421- 05308- 1)
Tradukis el la germana NULA HORO (2009)

By Wolfgang Günther

Wolfgang GUENTHER (1941) D-ro med, anestezisto, ekologo, artisto (poshtarto, liriko), esperantisto (kunfondinto de la Asocio deVerduloy Esperantistay - AVE, www.verduloj.org/ave_de.htm). Germano, vivanta en Hispanio. Chefe interesijas pri aplikado de esperanto kadre de kulturoy de dauropoveco (strebas al ekologia amendo de la statuto de la Universala Esperanto-Asocio - UEA, aktuala agado celas tion efektivigi dum la venonta Universala Kongreso de Esperanto en Kopenhago 2011). Eldonas chiuyare la almanakon "Kiosko de Levanto - libera, skeptika, transkultura", kiu estas poliglota artistolibro kun esperanto kiel komuna lingvo sur neprofita bazo & kun kompenso de la produktkostoy per investo en rearbarigay proyektoy. La libro haveblas ye la autoro. Chi proyekto sin prezentas sub la nomo "NULA HORO - Transnacia Artokoncepto kun Esperanto kiel Komuna Lingvo", en kiu kunlaboras kelkay aliay esperantistoy & membroy de EGO (Esperanto-Grupo Guardamar del Segura). W. Guenther. AP 270, 03170 Rojales - Ciudad Quesada (Alicante), Hispanio - Spain w.guenther.esperanto@web.de